Panele fotowoltaiczne produkują w Polsce 54% energii pochodzącej z OZE. Decydują się na nie przede wszystkim gospodarstwa domowe i małe firmy, którym wystarczają instalacje o mocy do 50 kW. Rośnie jednak także liczba większych systemów solarnych, których moc przekracza 50 kW. Dla kogo są przeznaczone i jak je zbudować zgodnie z prawem?
Dominujące w Polsce mikroinstalacje fotowoltaiczne mają za cel zaspokojenie potrzeb energetycznych pojedynczej rodziny lub niewielkiego przedsiębiorstwa. Inaczej jest w przypadku większych systemów PV. Małe instalacje – o mocy od 50 kW do 1 MW – wykorzystywane są przede wszystkim w budynkach użyteczności publicznej, takich jak szkoły, szpitale czy biurowce. Duże instalacje, których moc przewyższa 1 MW, pozwalają na produkcję energii na skalę przemysłową.
- Instalacje o mocy powyżej 50 kW można z powodzeniem wykorzystać do zaspokojenia własnych potrzeb energetycznych lub do prowadzenia działalności w zakresie wytwarzania energii elektrycznej. W tym pierwszym przypadku własne systemy solarne pozwalają firmie na większe bezpieczeństwo, także finansowe. Wiadomo, że przedsiębiorstwa konsumują dużo prądu, a jego cena jest wysoka i bardzo trudno przewidzieć, w jakim tempie i zakresie będzie rosła. Dzięki fotowoltaice firmy mogą łatwiej zarządzać budżetem i planować przyszłe wydatki, co jest szczególnie ważne na coraz bardziej konkurencyjnym rynku – mówi Sylwia Koza, Regional Marketing Director w Solplanet, firmie produkującej falowniki.
O tym, jakie warunki należy spełnić, budując instalację o mocy powyżej 50 kW, decyduje przeznaczenie całego systemu oraz teren, na którym będzie się on znajdować. Na co zwracać uwagę, by inwestycja była zgodna z prawem?
Zawsze pozwolenie na budowę. Co jeszcze?
Podstawowym wymogiem, który koniecznie musi spełnić inwestor, zanim przystąpi do budowy jakiejkolwiek instalacji fotowoltaicznej o mocy ponad 50 kW, jest uzyskanie pozwolenia na budowę. Można je zdobyć w Urzędzie Miasta lub Gminy, w której planowana jest budowa, na podstawie wniosku do właściwego organu. Wniosek powinien zawierać m.in. informacje o lokalizacji, celu i charakterze planowanej inwestycji, projekt budowlany oraz dokumentację wymaganą przez prawo budowlane.
Przepisy prawa budowlanego przewidują, że do wniosku o takie pozwolenie w niektórych przypadkach należy dołączyć dodatkowe dokumenty. Wszystko zależy od miejsca oraz rodzaju inwestycji.
- Jednym z takich dokumentów niezbędnych do ubiegania się o wydanie pozwolenia na budowę może być decyzja środowiskowa w przypadku przedsięwzięć, które mogą potencjalnie znacząco oddziaływać na środowisko. Zalicza się do nich systemy fotowoltaiczne o powierzchni zabudowy nie mniejszej niż 0,5 ha, gdy znajdują się na obszarach objętych formami ochrony przyrody, oraz nie mniejszej niż 1 ha, jeżeli zlokalizowane są na pozostałych obszarach. W tych przypadkach konieczne może być uzyskanie pozytywnej decyzji środowiskowej przed wydaniem pozwolenia na budowę – wyjaśnia Piotr Proniewski, adwokat w Kancelarii Adwokackiej Proniewski Przybyłka.
Wniosek o wydanie decyzji środowiskowej należy złożyć do wojewódzkiego inspektora ochrony środowiska. Jednak dokumentów, które dodatkowo musi przedstawić inwestor, może być znacznie więcej. W niektórych przypadkach może być wymagane uzyskanie zgody np. Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego, Rady Ochrony Przyrody czy też właściwego zarządcy sieci elektroenergetycznej. Przystępując do prac nad budową systemu solarnego, warto dokładnie zapoznać się z wymaganiami zawartymi w przepisach, by prawidłowo wypełnić wnioski i skompletować odpowiednie dokumenty.
Energia elektryczna na sprzedaż. Czego wymaga ustawodawca?
Przedsiębiorcy, którzy montują instalacje fotowoltaiczne po to, by wykonywać działalność gospodarczą w zakresie wytwarzania energii elektrycznej, muszą spełnić dodatkowe warunki przewidziane prawem. Są one różne w zależności od mocy instalacji.
W przypadku małych instalacji fotowoltaicznych – a za nie zgodnie z art. 2 pkt. 18 ustawy o odnawialnych źródłach uważa się systemy o łącznej mocy większej niż 50 kW i nie większej niż 1 MW – konieczne jest uzyskanie wpisu do rejestru wytwórców energii w małej instalacji prowadzonego przez Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki. Wniosek należy złożyć we właściwym oddziale terenowym URE przed rozpoczęciem wykonywania działalności jako wytwórca energii w małej instalacji.
Natomiast budując system fotowoltaiczny o mocy powyżej 1 MW na potrzeby prowadzenia działalności gospodarczej zajmującej się wytwarzaniem energii, inwestor musi uzyskać koncesję na zasadach określonych w prawie energetycznym. Wniosek zawierający między innymi dane wnioskodawcy, opis planowanej instalacji, szacunkową wielkość produkcji energii elektrycznej, dokumentację techniczną, dowody potwierdzające prawo do dysponowania terenem oraz decyzję środowiskową składa się do Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki (URE). URE przeprowadza postępowanie administracyjne, podczas którego sprawdza, czy wnioskodawca spełnia wymagania formalne i techniczne oraz czy instalacja fotowoltaiczna będzie w stanie dostarczać energię elektryczną w sposób niezawodny i zgodny z wymaganiami technicznymi.
- Ponieważ proces uzyskania koncesji jest złożony, może wymagać czasu. Dlatego ważne jest, aby inwestor jak najwcześniej zapoznał się z wymaganiami formalnymi i technicznymi. Dobrze jest też skonsultować się z ekspertami branżowymi, którzy pomogą w przygotowaniu wniosku i przeprowadzeniu całego procesu – podpowiada Sylwia Koza z Solplanet.
To jednak nie wszystkie wymagania stawiane przez prawo.
- Wytwórca wykonujący działalność gospodarczą w zakresie małych instalacji zobowiązany jest wypełniać obowiązki nałożone na niego w art. 9 ustawy o odnawialnych źródłach energii. Do takich obowiązków należą m.in. prowadzenie dokumentacji i przesyłanie do Urzędu Regulacji Energetyki półrocznych sprawozdań – dodaje Piotr Proniewski.
Gdzie szukać informacji?
Warto pamiętać, że wymagania dotyczące prowadzenia działalności gospodarczej w zakresie wytwarzania energii elektrycznej z odnawialnych źródeł energii są uzależnione od sytuacji konkretnej firmy. Każda z nich musi więc indywidualnie przeanalizować warunki swojej instalacji i zapoznać się z odpowiednimi przepisami.
Budowa instalacji fotowoltaicznych o mocy większej niż 50 kW jest w Polsce regulowana przez klika aktów prawnych. Należą do nich między innymi:
1. Ustawa o OZE. Określa ona zasady funkcjonowania rynku OZE, w tym warunki wytwarzania, dystrybucji i sprzedaży energii elektrycznej z OZE czy wymagania techniczne dotyczące instalacji.
2. Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 4 września 2020 r. w sprawie szczegółowych warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać urządzenia i instalacje służące do wytwarzania energii elektrycznej z odnawialnych źródeł energii. Określa ono szczegółowe wymagania techniczne dotyczące projektowania, budowy i eksploatacji instalacji fotowoltaicznych o mocy powyżej 50 kW.
3. Ustawa Prawo budowlane. Reguluje ona ogólne zasady budowania obiektów, w tym instalacji fotowoltaicznych, i określa wymagania dotyczące projektowania i budowy instalacji.
4. Ustawa o ochronie środowiska. Wymaga przeprowadzenia oceny oddziaływania na środowisko przed budową instalacji o mocy powyżej 50 kW oraz uzyskania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach.
5. Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 20 grudnia 2011 r. w sprawie szczegółowych wymagań dotyczących dokumentacji geodezyjnej dla celów projektowych i wykonawczych. Określa wymagania dotyczące dokumentacji geodezyjnej niezbędnej do budowy instalacji fotowoltaicznych o mocy powyżej 50 kW.
Rynek odnawialnych źródeł energii ciągle się rozwija. Ewoluują także przepisy dotyczące budowy i wykorzystania instalacji fotowoltaicznych. Obowiązujące w Polsce regulacje są też nieustannie dostosowywane do dyrektyw unijnych. To oznacza tylko jedno – inwestorzy decydujący się na budowę systemów solarnych o mocy powyżej 50 kW muszą na bieżąco śledzić pojawiające się zmiany prawne, jeśli chcą, by ich inwestycje były zgodne z aktualnymi przepisami.
